Wybór okien i szyb dla właściciela domu jest obecnie nieograniczony. Ale jeszcze nie tak dawno szklane okna były ogromnym luksusem. Wprowadzenie szklanych okien do powszechnego użytku zrewolucjonizowało projektowanie zarówno firm, jak i domów, dlatego warto zagłębić się w historię okien i docenić to, co czasami uważamy za pewnik – piękne, niedrogie szklane okna.
Wczesne szkło
W czasach Rzymian produkcja szkła była już dość zaawansowana. Tafle szklanych kamyków ułożono w drewnianych ramach, żeby przepuszczały trochę światła, ale nie były jeszcze przezroczyste. Wprowadzenie przezroczystych tafli szkła nastąpiło pod koniec III wieku, kiedy to stworzono cylindry z dmuchanego szkła, a następnie cienko pokrojone, aby uzyskać zakrzywione kawałki przezroczystego szkła. Już tysiąc lat przed naszą erą technologia pozwalała na tworzenie bardziej skomplikowanych formą przedmiotów. Szklane naczynia do picia były w antycznym Rzymie bardzo popularne, na potrzeby bogaczy produkowano bardzo wymyślne i zdobne puchary, z przezroczystego szkła w różnych kolorach.
Krok w tył
Niestety, kiedy Imperium Rzymskie upadło, a historia wkroczyła w ciemne wieki, straciliśmy tę technologię. Katedry nadal tworzyły witraże przy użyciu małych kawałków szkła, ale ponieważ nie było to już dostępne na szerszą skalę, zastosowano ponownie drewniane okiennice i cienkie skóry zwierzęce. Okna musiały pozostać małe, a izolowanie otworów zakrytych skórą zwierząt było prawie niemożliwe.
Okna powracają
Następnie szklarze w średniowieczu zaczęli na nowo opracowywać szklane okno. Francuzi stworzyli gomółkę – wydrążoną bańkę skręconą w spłaszczone krążki i splecioną ze sobą w ołowianych taflach. Inni producenci szkła również „odkryli” technikę szkła cylindrycznego używaną przez Rzymian ponad tysiąc lat temu, ale tym razem technologia ta pozostała na dobre i szkło trafiało do domów bogatych – ale nawet dla nich było nadal dość drogie. Szlachta często rutynowo zdejmowała szyby i przechowywała je ostrożnie, gdy nie było ich w domu, aby upewnić się, że nie zostaną rozbite.
Wersal – dziedzictwo w branży okiennej
Pod koniec XVII wieku Francuzi kontynuowali ulepszanie technologii szklarskiej, a szyba z przezroczystego szkła została odlana. Pałac wersalski – zbudowany w latach osiemdziesiątych XVII wieku – wykorzystał tę nową i kosztowną technologię do stworzenia okien z długimi szprosami, z których francuskie drzwi i okna są nadal znane. Nadal szkło było jednak luksusem. Poza bogatymi, zwykli mieszkańcy tego okresu mógł tylko pomarzyć o tym, by mieć szyby w oknach z przezroczystego szkła.
Szklane okna dla wszystkich
Szkło byłoby nadal luksusem pomimo ulepszonych metod jego wytwarzania na przestrzeni lat. Anglia ostatecznie zniosła cła na okna, które obniżyły ich cenę o około 50% na początku XIX wieku. Ludzie nigdy nie widzieli tylu szklanych okien i wreszcie mogli sobie na to pozwolić!
Później zastosowanie stali jako słupów nośnych w architekturze pozwoliło na montaż „ścian osłonowych”. W projektach można było teraz stosować duże okna od podłogi do sufitu, ponieważ ściana nie musiała już utrzymywać ciężaru konstrukcji, co doprowadziło do rozwoju nowoczesnego wyglądu drapacza chmur z początku XX wieku.
Ewolucja szklanego okna wydarzyła się zaskakująco niedawno jak na przedmiot, który z reguły przyjmujemy za pewnik. Wiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo przemysł samochodowy lub Internet zrewolucjonizowały życie zwykłych ludzi, ale wprowadzenie szklanych okien zmieniło równie wiele. Dzięki nim mamy komfortowe warunki do życia – izolowane, energooszczędne okna umożliwiają kontrolę temperatury, a duże, przezroczyste okna zapewniają odpowiednią ilość światła i przytulne wnętrza. Wyobraź sobie życie w biurze, w którym wiatr, deszcz, zapachy i odgłosy świata zewnętrznego nieustannie wpadają przez dziurę w ścianie. Niekiedy docenianie takich oczywistych wynalazków zmienia nasze postrzeganie rzeczywistości na lepsze.
