Wybór odpowiednich przeszkleń w domu to nie tylko kwestia estetyki, ale także komfortu użytkowania, efektywności energetycznej i racjonalnego gospodarowania światłem dziennym. Jednym z kluczowych czynników wpływających na ten wybór jest orientacja budynku względem stron świata. W zależności od kierunku, w którym skierowane są okna, zmieniają się warunki nasłonecznienia, a tym samym wymagania dotyczące rodzaju szkła i ochrony przeciwsłonecznej. W tym poradniku przedstawiamy, jak dobrać przeszklenia z uwzględnieniem stron świata – praktyczne wskazówki dla inwestorów prywatnych i deweloperów.

Dlaczego orientacja budynku względem stron świata ma znaczenie przy wyborze przeszkleń?

Orientacja budynku względem stron świata ma istotny wpływ na warunki świetlne i cieplne panujące we wnętrzach. Strona południowa to najintensywniej nasłoneczniona część elewacji – zimą pozwala dogrzać wnętrza, ale latem może prowadzić do ich przegrzewania. Z kolei strona północna niemal przez cały rok pozostaje chłodna i słabo doświetlona, co oznacza konieczność zapewnienia dobrej izolacji termicznej.

Zastosowanie odpowiednich przeszkleń w odpowiednich miejscach pozwala:

• optymalizować zużycie energii na ogrzewanie i chłodzenie budynku, 
• zwiększyć komfort życia mieszkańców, 
• lepiej wykorzystać światło dzienne, 
• podnieść walory estetyczne budynku. 

Świadome podejście do doboru przeszkleń może przynieść realne oszczędności i poprawić jakość życia użytkowników.

Strona południowa – maksymalne nasłonecznienie i jego wykorzystanie

Południowa ekspozycja to najbardziej nasłoneczniona część domu. W okresie zimowym pozwala to uzyskać tzw. zyski solarne – ciepło wpadające przez duże przeszklenia dogrzewa wnętrza, co przekłada się na mniejsze zużycie energii. Dlatego właśnie na tej elewacji warto zaplanować największe przeszklenia – okna panoramiczne, drzwi tarasowe, przesuwne witryny czy ogrody zimowe.

Latem jednak południowe przeszklenia mogą prowadzić do przegrzewania pomieszczeń, dlatego konieczne jest zastosowanie odpowiednich szyb przeciwsłonecznych lub rolet zewnętrznych. Dobrym rozwiązaniem są także szkła selektywne, które przepuszczają światło dzienne, ale odbijają część promieniowania cieplnego. Warto zadbać o współczynnik g na poziomie 0,3–0,5 oraz niski współczynnik przenikania ciepła Ug (np. ≤ 0,7 W/m²K).

Strona północna – rozproszone światło i potrzeba izolacji termicznej

Strona północna to najmniej nasłoneczniona część budynku. Światło docierające do wnętrz jest zimne i rozproszone, a temperatura tej elewacji – najniższa w ciągu roku. Z tego względu zaleca się, aby na tej ścianie unikać dużych przeszkleń. Okna północne sprawdzają się jako źródło światła dziennego w pomieszczeniach technicznych, łazienkach czy garderobach.

Jeśli jednak z jakichś względów inwestor planuje większe przeszklenia od północy, konieczne jest zastosowanie szyb o bardzo niskim współczynniku Ug (np. 0,5–0,6 W/m²K), najlepiej w pakietach trzyszybowych z ciepłą ramką dystansową. Ważne jest również, aby profil okienny charakteryzował się wysoką szczelnością, ponieważ północna elewacja narażona jest na wychłodzenie i kondensację pary wodnej.

Strona wschodnia – poranne światło i jego wpływ na funkcję pomieszczeń

Strona wschodnia to doskonałe miejsce dla sypialni, kuchni i jadalni. Poranne słońce zapewnia delikatne, ciepłe światło, które pozytywnie wpływa na samopoczucie i ułatwia naturalne budzenie się. Przeszklenia od wschodu rzadko prowadzą do przegrzewania pomieszczeń, dlatego nie wymagają specjalnych szyb przeciwsłonecznych – choć w miesiącach letnich warto przewidzieć rolety materiałowe lub żaluzje.

Wschodnia elewacja to również dobra lokalizacja dla pokojów dziecięcych i biur – światło z tej strony jest miękkie i mniej męczące dla oczu. Okna mogą być standardowej wielkości, ale z szybami o dobrej izolacyjności cieplnej i dźwiękowej – szczególnie jeśli strona ta sąsiaduje z ruchem ulicznym.

Strona zachodnia – silne światło po południu i konieczność ochrony przed nagrzewaniem

Strona zachodnia otrzymuje światło słoneczne w godzinach popołudniowych i wieczornych, co może powodować nadmierne nagrzewanie wnętrz, szczególnie w okresie letnim. Jeśli planujemy tu salon, gabinet lub inne pomieszczenie użytkowane wieczorami, warto zastosować przeszklenia średniej wielkości oraz dodatkowe zabezpieczenia przeciwsłoneczne.

Rozwiązaniem są szyby refleksyjne, szkło absorpcyjne lub folia zewnętrzna odbijająca promienie słoneczne. W przypadku dużych okien zachodnich dobrym pomysłem będzie montaż pergoli, markiz lub żaluzji fasadowych z automatycznym sterowaniem. Warto również rozważyć zastosowanie szyb z wyższym współczynnikiem Lt (przepuszczalność światła), ale niższym g (przepuszczalność energii słonecznej), by zachować balans między doświetleniem a ochroną cieplną.

Typy szyb a strony świata – jak dobrać szkło do warunków nasłonecznienia i potrzeb domowników?

Wybór odpowiedniego pakietu szybowego zależy nie tylko od strony świata, ale też od funkcji pomieszczenia, oczekiwanej izolacji cieplnej i akustycznej. W domach energooszczędnych standardem są szyby trzyszybowe z powłoką niskoemisyjną, które skutecznie zatrzymują ciepło wewnątrz budynku. Na południe i zachód warto zastosować szkło przeciwsłoneczne lub selektywne, które ogranicza dopływ ciepła latem.

Ważne parametry, na które warto zwrócić uwagę:

• Ug – współczynnik przenikania ciepła (im niższy, tym lepiej – rekomendowane ≤ 0,7 W/m²K), 
• Lt – współczynnik przepuszczalności światła (dopasowany do nasłonecznienia i funkcji pomieszczenia), 
• g – współczynnik całkowitej przepuszczalności energii słonecznej (niski w przypadku południowej i zachodniej ekspozycji).

Rozwiązania uzupełniające – rolety, markizy, pergole, systemy inteligentnego sterowania

Oprócz doboru odpowiednich szyb warto pomyśleć o systemach wspierających komfort cieplny i wizualny we wnętrzach. Nowoczesne rolety zewnętrzne i żaluzje fasadowe pozwalają precyzyjnie regulować ilość światła i chronią przed przegrzewaniem. W połączeniu z automatyką domową (czujniki światła, pogodowe, zegary czasowe) zapewniają maksymalną wygodę i energooszczędność.

Markizy i pergole są idealnym rozwiązaniem dla dużych przeszkleń tarasowych – nie tylko chronią przed słońcem, ale również tworzą estetyczne zadaszenie. Warto zadbać także o wentylację – szczególnie w pomieszczeniach z dużą ilością szkła – by uniknąć efektu szklarni i zapewnić odpowiednią jakość powietrza.

Świadomy wybór przeszkleń to inwestycja w komfort i oszczędność

Dobór przeszkleń z uwzględnieniem stron świata to jeden z kluczowych aspektów nowoczesnego projektowania domów. Właściwie zaplanowane przeszklenia pozwalają optymalnie wykorzystać światło dzienne, uniknąć strat ciepła i przegrzewania, a także zadbać o komfort i samopoczucie mieszkańców.

Fintecnic oferuje profesjonalne doradztwo w zakresie projektowania i doboru stolarki okiennej oraz szyb zespolonych – dostosowanej do warunków, lokalizacji i potrzeb inwestora. Skontaktuj się z nami, jeśli chcesz mieć pewność, że Twój dom będzie nie tylko piękny, ale i energooszczędny.