Okna najczęściej produkowane są na podstawie prostych figur geometrycznych, takie jak kwadrat, prostokąt, koło czy trójkąt. Niewielu ludzi zdaje sobie sprawę, że kształt okna zależy w głównej mierze od fantazji architektów i inwestorów. W sporadycznych przypadkach, na przykład przy wymianie okien w starych kamienicach, stajemy przed koniecznością wykonania okna o zdecydowanie bardziej skomplikowanym kształcie, jednak także takie okna będą efektem łączenia lub nakładania na siebie podstawowych figur geometrycznych.
Nie można zapominać, że okno to bardzo widoczny element elewacji. Jeśli dobierzemy odpowiednio zaprojektowane okna do naszego budynku, polepszy to nie tylko jego aparycję, ale także wpłynie pozytywnie na inne rzeczy. Poniżej opisane są najczęściej spotykane typy okien, co może pomóc Ci w wybraniu jakiegoś do swojego budynku.
Pierwszy, najczęściej spotykany kształt okien w polskich domach to kwadrat lub prostokąt. Są to najprostsze do wykonania typy okien, cechujące się najniższym kosztem wykonania i wysoką wytrzymałością. Powszechnie uważane za wzór i „jedną jednostkę okienną”, służącą do określania wielkości produkcji. W przypadku większych okien stosuje się specjalny sposób konstrukcji, łącząc kilka skrzydeł i oddzielając je słupkami, lub słupkami i ślemionami jednocześnie.
Ogromną zaletą okien prostokątnych i kwadratowych jest to, że istnieje możliwość uzyskania dla tego typu złożonych konstrukcji wysokiego poziomu odporności na parcie wiatru, niskiego współczynnika przenikania ciepła czy optymalnego poziomu przenikalności powietrza. Wszystko to spowodowane jest ich prostym kształtem, sprawiającym, że cały montaż nie wymaga jakichś specjalnych czynności. Można wtedy łatwo i dokładnie zabezpieczyć okno.
Dodatkowo dla okien prostokątnych i kwadratowych praktycznie nie ma żadnych ograniczeń w kwestii sposobu i kierunku ich otwierania.
Jednak to rozwiązanie ma też swoje ograniczenia. Wynikają one z właściwości systemów okuć obwiedniowych niezbędnych dla uzyskania odpowiedniego sposobu i kierunku otwierania skrzydeł, w szczególności z nośności zawiasów, co decyduje o dopuszczalnym ciężarze skrzydła oraz dostępnej długości zasuwnic czołowych – wpływają one na maksymalny wymiar wysokości skrzydeł okiennych.
Okna PCV wykonywane są także w kształcie koła i łuku. Dzięki swojemu designowi prezentują się spektakularnie, ale znacznie utrudnia to ich wykonanie. W niektórych przypadkach nawet niemożliwe jest ich stworzenie. Podstawowym ograniczeniem przy tworzeniu tego typu konstrukcji jest możliwość gięcia kształtowników i skrzydeł niezbędnych do wykonania okna. Problematyczne jest także nadanie takim oknom funkcji uchylno-rozwiernej.
Okna okrągłe i łukowe w częściach giętych prawie zawsze nie posiadają wzmocnień stalowych. Przez to niektóre fragmenty konstrukcji są bardziej narażone na odkształcenia pod wpływem obciążenia pochodzącego od wysokich temperatur i silnego wiatru. Jest to często przyczyna usterek związanych z nieszczelnością okien.
Okna trójkątne lub trapezoidalne wykorzystywane są najczęściej w budynkach mieszkalnych o dwuspadowej konstrukcji połaci dachu. Zazwyczaj zamiarem projektanta lub inwestora jest, aby kąt nachylenia ramion okna trójkątnego odpowiadał kątowi nachylenia płaszczyzny dachu. Spełnienie tego oczekiwania może być czasem niewykonalne ze względu na ograniczenia technologiczne, jakim podlegają tego typu konstrukcje okienne. W przypadku tworzenia okna nieprostokątnego priorytetową czynnością jest sprawdzenie wartości kątów ostrych w zaprojektowanej konstrukcji i na tej podstawie dobranie kształtowników o odpowiedniej szerokości.
W tego typu profilach ważne jest to, żeby zapamiętać, aby unikać projektowania konstrukcji PCV o kątach mniejszych niż 45°. Dzięki temu może nie być potrzebne ścinanie wrębu skrzydła w obrębie górnego wierzchołka. Główna zasada przy projektowaniu okien ukośnych jest taka, że im większe wartości mają kąty ostre, tym łatwiej będzie je wyprodukować. W przypadku nadmiernego ograniczenia wartości może wystąpić osłabienie miejsca zgrzewu naroży albo nawet całkowity brak możliwości ich połączenia ze względu długość zgrzewu profili ramy lub ościeżnicy.
W konstrukcjach opartych na trójkącie duże znaczenie ma rodzaj sprzętu wykorzystywanego do ich produkcji – dokładnie chodzi o zgrzewarki naroży. W trójkątnych oknach należy także pamiętać o stosowaniu tylko i wyłącznie tak zwanych „uszczelek wciąganych”. Inne uszczelki popularne w pozostałych oknach uszczelki termozgrzewalne mogą utrudniać prawidłowy zgrzew naroża o kącie innym niż 90o.
Widzimy więc, że możemy dostosować kształt okna do własnych preferencji, ale w niektórych przypadkach wykonanie naszego wymarzonego okna może być utrudnione lub niemożliwe. Dlatego najczęściej wybieranymi oknami są okna kwadratowe – są najtrwalsze i najtańsze w wykonaniu. Pozostałe typy służą jako dopełnienie i nadają naszej budowli niespotykanego wyglądu.
